Meniscusruptuur of meniscusletsel, is verantwoordelijk voor ongeveer ¼ van alle letsels aan het kniegewricht, die jonge, actieve mensen kunnen oplopen door een blessure tijdens een sportactiviteit of oudere mensen door degeneratieve aandoeningen. Maar wat zijn menisci en hoe kan een meniscusletsel worden gediagnosticeerd? Is een fysiotherapeutische behandeling of een meniscusoperatie?

In dit artikel proberen we deze vragen te beantwoorden, begrijpen we wanneer we professioneel advies moeten inwinnen bij een specialist op het gebied van bewegingsapparaat en wat we moeten doen om dit probleem op te lossen. We kijken in het bijzonder naar de meest voorkomende en effectieve oefeningen die worden aanbevolen tijdens de revalidatiefase na een meniscusscheur.

Menisci: Wat zijn dat?

Veel mensen hebben vast wel eens gehoord, vooral in de sportwereld, van iemand die 'zijn meniscus heeft gescheurd' zonder echt te weten wat het is. Wat zijn menisci? De menisci zijn semilunaire vezelkartelachtige structuren (we kunnen ze vergelijken met kussentjes), driehoekig in doorsnede, die zich bevinden in het laterale en mediale aspect (binnenste gedeelte) van het kniegewricht (tussen het dijbeen en het scheenbeen). De vascularisatie van de menisci is nogal eigenaardig in die zin dat ze de neiging heeft om af te nemen met de leeftijd. Terwijl bij kinderen meer dan de helft van de meniscus gevasculariseerd is, is de vascularisatie bij volwassenen 10%-30% en betreft voornamelijk het buitenste deel (de vasculaire of rode zone genoemd), waar we ook vrije zenuwuiteinden en mechanoreceptoren vinden, die volledig afwezig zijn in het binnenste deel (de niet-vasculaire of witte zone genoemd).

Juist vanwege deze slechte vascularisatie ter hoogte van de menisci, genezingstijd na een meniscusblessure hangen af van verschillende factoren die we hieronder zullen zien. De mediale meniscus (of binnenste) heeft een "C"-vorm. Het mediale collaterale ligament past eroverheen en samen stabiliseren ze het kniegewricht vooral tegen valgusbelasting; het is minder mobiel en daarom vatbaarder voor letsel. De laterale meniscus daarentegen heeft de vorm van een 'O'. Deze heeft geen contact met de laterale collaterale ligamenten en is beweeglijker, waardoor hij zelden geblesseerd of gescheurd raakt.

Hoe bewegen menisci? Tijdens het strekken van de knie bewegen ze naar voren, door de morfologie van het gewricht, maar ook door de trekkracht van de quadriceps; terwijl ze tijdens het buigen van de knie (d.w.z. wanneer we het been buigen) naar achteren bewegen. Nu we begrijpen wat de menisci zijn, laten we proberen te begrijpen waar ze voor dienen. De belangrijkste functies van de menisci zijn:

-De lading opvangen:  wrijvingskrachten op het gewricht verminderen 

-Belastingverdeling: het contactoppervlak tussen het femur en de tibia vergroten om de druk op het gewricht te verminderen en zo vroegtijdige degeneratieve verschijnselen (zoals artrose) te voorkomen

- Het gewricht stabiliseren: vergroten van de articulaire congruentie tussen de botoppervlakken

- Gewrichten voeden:  smeert kraakbeen door voeding te brengen via gewrichtsvloeistof

-Proprioceptieve rol : dragen bij aan de proprioceptie van de knie door de aanwezigheid van mechanoreceptoren en vrije uiteinden

Meniscusruptuur: oorzaken

Een geblesseerde meniscus kan vooral jonge mensen treffen,  vooral bij sportactiviteiten (met of zonder contact, zoals voetbal, rugby, basketbal, skiën, tennis) waarbij ze moeten stoppen, springen en van richting moeten veranderen, hebben ze meer kans op een meniscusruptuur, vooral een letsel aan de mediale meniscus, als gevolg van een traumatische gebeurtenis, terwijl oudere mensen meer kans hebben op een meniscusruptuur als gevolg van een traumatische gebeurtenis. een degeneratieve laesiedaarom meniscose (vooral degenen die activiteiten uitvoeren waarbij ze vaak op hun hurken zitten). Risicofactoren, d.w.z. factoren die vatbaar zijn voor letsel, zijn onder andere vrouwelijk geslacht, gevorderde leeftijd, hoge body mass index (BMI), weinig lichaamsbeweging of vertraagde reparatie van de voorste kruisband (ACL).

Een van de meest voorkomende letselmechanismen is dat van de "Achterste hoorn van de mediale meniscus". Vooral na de terugkeer in extensie vanuit maximale flexie (zoals bij een diepe squat), waarbij juist de mediale meniscus vast komt te zitten ter hoogte van de condylus femoris en niet meer naar voren kan schuiven, wordt deze bekneld in de achterste hoorn.

Hoe kan een meniscusblessure worden opgespoord? De gespecialiseerde fysiotherapeut kan tests gebruiken, met name de McMurray-test, Apley's test, Thessaly-test en Ege-test, om de integriteit van de meniscus te testen en elke positiviteit op deze tests (die pijn bij de patiënt reproduceren) zou kunnen leiden tot een meniscusprobleem. Belangrijk is dat het combineren van de resultaten van de verschillende testen de beste manier blijft om de diagnostische nauwkeurigheid van het lichamelijk onderzoek te verhogen om een meniscusletsel op te sporen.

Is het altijd nodig om een MRI of röntgenfoto te maken? We weten dat, net als bij andere soorten aandoeningen die het bewegingsapparaat kunnen aantasten (bijv. de aanwezigheid van een hernia in het geval van lumbosciatica), 'pijn' niet noodzakelijkerwijs duidt op 'breuk of laesie'; er zijn namelijk mensen die, ondanks het feit dat ze een meniscuslaesie hebben die zichtbaar is op MRI, volledig asymptomatisch zijn en mensen met aanzienlijke symptomen aan de knie hebben eigenlijk geen enkel teken van letsel dat zichtbaar is op biobeeldvorming. Het klinisch onderzoek dat een mechanische blokkade aantoont die de volledige beweging beperkt en de aanwezigheid van instabiliteit onderzoekt, is zeker een van de belangrijkste redenen voor een diepgaand diagnostisch onderzoek door middel van MRI of een mogelijk chirurgisch consult. Arthroscopie van de knie wordt beschouwd als de gouden standaard voor de diagnose van meniscusletsels.

Hoe kunnen meniscusletsels worden geclassificeerd? Afhankelijk van de locatie hebben we laesies van de voorste hoorn, achterste hoorn of het lichaam. Op basis van de vorm maken we echter onderscheid:

• -Letsels in de lengterichting
• -Radiale verwondingen
• -Horizontaal letsel
• -Verwondingen
• -Snavelverwondingen
• -Verwonding aan de handgreep

Meniscusletsel: symptomen

Symptomen van meniscusletsel komen vaak voor bij andere klinische aandoeningen van de knie, omdat er veel structuren in dit gewricht zijn die pijn kunnen hebben en dus een bron van pijn kunnen zijn (ligamentaire laesies, tendinopathieën, enz.), dus een anamnese door de gespecialiseerde fysiotherapeut en een zorgvuldig klinisch onderzoek zijn van fundamenteel belang. In feite is het noodzakelijk om de traumatische gebeurtenis te onderzoeken en dus eventuele torsieletsels van de knie (bij sporters is de uitlokkende beweging meestal een torsionele beweging met een gebogen knie), de aanwezigheid van vertraagde zwelling met meniscusontsteking (na ongeveer 6-24 uur na het letsel) en eventuele episodes van blokkeren of inzakken van de knie. Tot de belangrijkste symptomen van mediaal of lateraal meniscusletsel behoren :

• Pijn tijdens palpatie ter hoogte van de gewrichtsinterlinie (mediaal of lateraal)
• Pijn en bewegingsbeperking tijdens maximale flexie of extensie van de knie
• Zwelling 
• Hematoom/lekkage
• Verstopping of storing
• Aanwezigheid van gewrichtsschokken
• Pijn bij het uitvoeren van meniscale testen (McMurray test en positieve Thessaly test)
• Pijn tijdens belangrijke dagelijkse activiteiten zoals lopen, traplopen en afdalen, knielen of het uitvoeren van andere belastende activiteiten

Meniscusruptuur: fysiotherapeutische behandeling of operatie?

Meniscusletsel kan worden genezen met fysiotherapeutische behandeling of door een chirurgische behandeling. Welke te kiezen? Het type behandeling hangt zeker af van veel variabelen, zoals de kenmerken van de patiënt en het type laesie. Wat chirurgische behandeling betreft, zijn er verschillende soorten ingrepen waarbij een meniscectomie (d.w.z. volledige of gedeeltelijke verwijdering van de meniscus, vooral bij personen ouder dan 45 jaar) of meniscusherstel (vooral bij personen jonger dan 35 jaar); bij andere soorten operaties wordt ook een prothese of transplantatie gebruikt.

Je ontdekte dat je een gescheurde meniscus had en kreeg te horen dat je geopereerd moest worden? Dit is niet altijd het geval! Sommige onderzoeken hebben zelfs de rol van chirurgie als middel ter verbetering van de symptomen van patiënten met een meniscusscheur in twijfel getrokken, omdat er over het algemeen geen verband is gevonden tussen structurele pathologie en zelfgerapporteerde resultaten op het gebied van pijn of functie tijdens activiteiten in het dagelijks leven. We kunnen zeggen dat chirurgische behandeling alleen moet worden overwogen als conservatieve behandeling faalt of als er sprake is van aanhoudende klachten.

De aanpak van eerste keuze moet daarom gebaseerd zijn op revalidatie gericht op symptoomreductie, herstel van articulariteit en spierkracht, evenwicht en proprioceptie, herstel van de belangrijkste functionele activiteiten in het dagelijks leven en herstel van sportspecifieke gebaren. Volgens sommige studies zelfs, fysiotherapie is een effectieve behandelingsoptie voor mensen met meniscusrupturen en biedt op de lange termijn betere resultaten dan een operatie wat betreft het herstel van spierkracht en -functie.. In een bijzonder acute fase kan het nuttig zijn om naast fysiotherapeutische behandeling ontstekingsremmers te gebruiken om pijn en zwelling te verminderen.

Meniscusruptuur: revalidatie-oefeningen

Zijn meniscusblessure-oefeningen effectief genoeg om de pijn te verminderen? Welke zijn het belangrijkst in het geval van een meniscusruptuur? Om deze vragen te beantwoorden, kijken we naar een onderzoek uit 2017 waarin proefpersonen tussen de 18 en 40 jaar, met een meniscusletsel (zichtbaar op MRI) dat geschikt was voor een operatie, gedurende 12 weken drie keer per week werden gevolgd met een programma gebaseerd op educatie en fysiotherapie. Het fysiotherapeutische programma was gebaseerd op oefeningen gericht op het herstellen van de mobiliteit en het versterken van de spieren door, naarmate de pijn afnam, de moeilijkheidsgraad te verhogen met behulp van gewichten, elastieken, proprioceptieve planken, enz.

Laten we er een paar bekijken:

-kniebuigingen met de hiel rustend op de bank

-het gestrekte been optillen

-isometrische versterkende oefeningen voor de quadriceps

-Ischiocriurale versterkende oefeningen

-semisquats en lunges

Dit programma werd door de patiënten als haalbaar, relevant en effectief beschouwd, met belangrijke verbeteringen in symptomen, functionaliteit in activiteiten van het dagelijks leven, sportactiviteiten, en alle proefpersonen verklaarden dat ze geen knieoperatie wilden ondergaan na afloop van het fysiotherapieprogramma.

Meniscusletsel: hersteltijd

Zoals we al eerder zeiden, is de meniscus slecht gevasculariseerd, hersteltijden voor meniscusruptuur hangt af van veel factoren zoals de omvang, de locatie van de laesie, de functionele eisen van de proefpersoon, enz.; over het algemeen zijn 6 tot 12 weken nodig.

Conclusies

Heb je ontdekt dat je een gescheurde meniscus hebt en maak je je zorgen? Neem dan contact op met een ervaren fysiotherapeut, die je een revalidatiebehandeling kan bieden die gericht is op het verminderen van pijn, het herstellen van beweging en spierkracht, en die je in staat stelt zo snel mogelijk je sportactiviteit weer op te pakken.

Bron

• Logerstedt DS, Scalzitti DA, Bennell KL, Hinman RS, Silvers-Granelli H, Ebert J, Hambly K, Carey JL, Snyder-Mackler L, Axe MJ, McDonough CM. Pijn en mobiliteitsproblemen in de knie: meniscus- en kraakbeenletsels Revisie 2018. J Orthop Sports Phys Ther. 2018 Feb;48(2):A1-A50. doi: 10.2519/jospt.2018.0301. PMID: 29385940.
• Smith BE, Thacker D, Crewesmith A, Hall M. Speciale tests voor het beoordelen van meniscusscheuren in de knie: een systematische review en meta-analyse. Evid Based Med. 2015 Jun;20(3):88-97. doi: 10.1136/ebmed-2014-110160. Epub 2015 Feb 27. PMID: 25724195.
• Tornbjerg SM, Nissen N, Englund M, Jørgensen U, Schjerning J, Lohmander LS, Thorlund JB. Structurele pathologie is niet gerelateerd aan door de patiënt gerapporteerde pijn en functie bij patiënten die een meniscusoperatie ondergaan. Br J Sports Med. 2017 Mar;51(6):525-530. doi: 10.1136/bjsports-2016-096456. Epub 2016 Sep 16. PMID: 27638845.
• Skou ST, Thorlund JB. Een 12 weken durend gesuperviseerd oefentherapieprogramma voor jongvolwassenen met een meniscusscheur: Programma-ontwikkeling en haalbaarheidsstudie. J Bodyw Mov Ther. 2018 Jul;22(3):786-791. doi: 10.1016/j.jbmt.2017.07.010. Epub 2017 Jul 27. PMID: 30100313.